Εξερευνώντας το Γερμανικό οχυρό της Ραφήνας

Τα Γερμανικά ή Ελληνικά υπόγεια καταφύγια του Β΄ Παγκοσμίου, αποτελούν ιστορικά μνημεία της νεότερης πολεμικής ιστορίας της χώρας μας. Μπορεί να περνάς καθημερινά από κοντά τους αλλά να μην τα βλέπεις. Κρυμμένα πίσω από σκουριασμένες μεταλλικές πόρτες, ή μέσα σε λόφους, θαμμένα κάτω απ' την πυκνή βλάστηση. 

Σχεδόν 12.500 καταφύγια φτιάχτηκαν στην Αττική πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ένα από αυτά είναι και το Γερμανικό οχυρό στο λόφο της Ραφήνας, που αν και βρίσκεται πολύ κοντά στο λιμάνι, παραμείνει άγνωστο στο ευρύ κοινό.

Εμείς βρεθήκαμε στον λόφο «Οχυρού» της Ραφήνας και στο υπόγειο καταφύγιο του, που τελευταία κηρύχθηκε «ύποπτος χώρος», δηλαδή επικίνδυνος από την πιθανή παρουσία θαμμένων πυρομαχικών και περιηγηθήκαμε σε ένα στρατόπεδο του του Β΄ Παγκοσμίου που παραμένει στη θέση του ξεχασμένο στον χρόνο.

Το οχυρό

Την Πρωτομαγιά του 1941, Γερμανοί, κυρίως αυστριακής καταγωγής καταφτάνουν στη Ραφήνα, Οι Γερμανοί επιστράτευσαν όλους τους Ραφηνιώτες από 16 έως 60 χρονών και τους υποχρέωσαν σε αγγαρεία για την κατασκευή του οχυρού. Οι Οι οποίοι και το κατασκεύασαν στο λόφο Παναγίτσα που βρίσκεται νοτιοδυτικά από το κέντρο της πόλης της Ραφήνας.


Η υπερυψωμένη γερμανική σκοπιά στέκει ακόμα εκεί...

Το στρατόπεδο καταλαμβάνει 300 στρέμματα και έχει εξαιρετική θέα προς το λιμάνι, το κέντρο της Ραφήνας και την Πεντέλη. Ο χώρος περιφράχθηκε με αγκαθωτά συρματοπλέγματα και ανάμεσα στους πασσάλους οι Γερμανοί τοποθετήσαν νάρκες.



Εγκαταστάσεις που ανατίναξαν οι Γερμανοί κατά την αποχώρηση τους

Η θέση αυτή ήταν στρατηγικής σημασίας, ώστε να μπορούν να εποπτεύουν όλη την περιοχή και ήταν το αρχηγείο τους.

Οι άνδρες της περιοχής άνοιξαν στοές και έκαναν όλες τις βαριές οικοδομικές εργασίες για να στηθούν τα πολυβολεία. Στο λόφο χτίστηκαν καταλύματα, καταφύγια, υπόγειες τσιμεντένιες αποθήκες πυρομαχικών και ορύγματα.

Το οχυρό διέθετε πέντε περιστρεφόμενα κανόνια που προέρχονταν από τη Γαλλία, από τη περίφημη γραμμή Μαζινό.


Βάσεις αντιαεροπορικών



Πριν από τα Χριστούγεννα του 2012, ο Δήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου, υποψιαζόμενος ότι η περιοχή του λόφου δεν είναι καθαρή από παλιά ξεχασμένα πυρομαχικά, ζήτησε από το Τάγμα Εκκαθαρίσεως Ναρκοπεδίων Ξηράς (ΤΕΝΞ) του Ελληνικού Στρατού να πραγματοποιήσει σχετικό έλεγχο.

Οι έρευνες της ειδικής ομάδας φανέρωσαν πράγματι ξεχασμένα παλιά πυρομαχικά σε πολύ μικρό βάθος, δικαιώνοντας την επιμονή του δημάρχου, αλλά και κρίνοντας ως αδικαιολόγητη την μέχρι τότε προσβασιμότητα του χώρου χωρίς ειδική σήμανση, παρά την επικινδυνότητα, που αποδείχθηκε από τα ευρήματα των ναρκαλιευτών.


Εγκαταστάσεις για τον βαρύ οπλισμό

Οι εργασίες των κατακτητών περιλάμβαναν εκτός των άλλων, σκάψιμο των ορυγμάτων και άνοιγμα των υπόγειων στοών, και ο κάθε κάτοικος έπρεπε να δουλεύει εκεί μια μέρα κάθε εβδομάδα.

Το υπόγειο καταφύγιο



Σήραγγες και αίθουσες διατηρούνται σε εξαιρετικά καλή κατάσταση και μοιάζουν να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμη. Ο χώρος μέσα είναι αρκετά καθαρός χωρίς σκουπίδια.



Διάδρομοι και αίθουσες, όλα από μπετόν. Όπως μας είπαν περίοικοι αρχικά το υπόγειο καταφύγιο ήταν πολύ μεγαλύτερο και κάποιες στοές έφταναν ως την θάλασσα!



Προχωρώντας στον κεντρικό διάδρομο από αριστερά διακρίνουμε τον.. "Μίτο της Αριάδνης" ένα μπλε σχοινάκι δηλαδή που μας βοηθάει να μην χάσουμε την έξοδο...



Κατασκευαστικά όλα τα γερμανικά καταφύγια της εποχής μοιάζουν μεταξύ τους.




Πόρτα που οδηγεί σε κάποιο από τα δωμάτια του καταφυγίου...






Μηνύματα στους σκοτεινούς τοίχους του υπογείου καταφυγίου....

Η όλη κατασκευή είναι εύκολα προσιτή και μπορεί οποιοσδήποτε να την επισκεφτεί πηγαίνοντας στη Ραφήνα, πολύ κοντά στο λιμάνι, στο Λόφο του οχυρού όπως λέγεται σήμερα.

Στην είσοδο του λόφου υπάρχει και το ομώνυμο "οχυρό καφέ" με τραπεζάκια στο γκαζόν και με υπέροχη θέα προς την θάλασσα, αν θέλετε να συνδυάσετε την εξερεύνηση με την χαλάρωση.

Περιηγηθείτε στους διαδρόμους του υπόγειου καταφυγίου μαζί μας στο Βίντεο που ακολουθεί.

             

Αποστολή - Φωτογραφίες - Βίντεο: Χάρης Ντάκ
Δημήτρης Μ
Ιωάννης Β